سوال :معراج پیامبر اکرم)صلی الله علیه وآله( جسمانی است یا روحانی؟
پاسخ :اولاً حضرت در حال معراج بیدار بود و ثانیاً جسم داشت. منتها بخشی از سیر او مربوط به زمین و بخشی دیگر مربوط به ملکوت بود. الان که ما در این مکان در حال صحبت کردن هستیم و این معارف الهی هم مطرح می شود اولاً بیدار هستیم, ثانیاً جسم داریم, ثالثاً گفتگو, دیدن و شنیدن ما جسمانی است, رابعاً فهمیدن ما جسمانی نیست. ممکن است در جمع ما کسی باشد که این معارف را متوجه نشود و درک نکند هر چند جسمش این جا حضور داشته باشد. مثلاً کودکی که در جمع ما است می بیند و می شنود و بیدار هم هست ولی پیام و محتوای مطالب مطرح شده را درک نمی کند. در مورد معراج پیامبر هم این مطلب مطرح است. بخشی از معراج مربوط به جسم است یعنی همان سیر شبانه از مسجد الحرام تا مسجد الاقصی:  سُبْحانَ الَّذِی أَسْری  بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِی بارَکْنا حَوْلَه  سوره اسراء)71(: آیه 1. اما بخشی دیگر از معراج که مربوط به مشاهده انبیا و سدرة المنتهی و گفتگو با جبرئیل و دریافت وحی و رسیدن به مقام قاب قوسین و امثال ذلک است جسمانی نبوده, گر چه پیامبر در این قسمت جسم داشته و بیدار هم بوده است, ولی درک آن حقایق والا به وسیله روح صورت می گرفته است.اگر قرار باشد همه معراج, جسمانی تلقی شود لازمه اش آن است که آنجا که قرآن می فرماید:  ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّی فَکانَ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنی    سوره نجم)35(: آیه 9. جسمانی باشد, یعنی دُنُوّ )یعنی نزدیک شدن(, قاب قوسین )که نشانه شدت نزدیکی است(, سدرةالمنتهی و... هم جسمانی باشد در حالی که جسمانی بودن این امور محال است.